Türk Dil Kurumu (TDK), Türkçe Sözlüğe “Türkiyeli” sözcüğünü ekledi. TDK’nin bu hamlesi tepki çekti. Dil Derneği Genel Başkanı Sevgi Özel, “İktidar Türk demeye korkuyor” derken, Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) Genel Başkanı Hüsnü Bozkurt ise “Üniter devlet tanımına uymayan kavramların kullanılmasına karşıyız” ifadelerini kullandı.
TDK, gelen tepkiler üzerine geri adım attı ve “Türkiyeli” sözcüğünü sözlükten kaldırdı. TDK açıklamasında, Güncel Türkçe Sözlük Bilim ve Uygulama Kurulu üyeleri ve uzmanlarınca 2019’da güncelleme çalışmalarına başlanan Türkçe Sözlük’ün mevcut haliyle bu yıl kullanıma sunulduğu belirtilerek, “Hazırlık, güncelleme ve yayımlanma sürecinde mevcut yönetimin yer almadığı sözlükle ilgili basında ve sosyal medyada çıkan eleştiri ve öneriler dikkate alınmış ve gerekli incelemeler başlatılmıştır” denildi.
Tepkiler sonrası kaldırılan “Türkiyeli” sözcüğünün açıklamasında “Türkiye’de yaşayan halk ve bu halkın soyundan olan kimse” ifadesi kullanıldı.
(Sevgi Özel)
‘AMAÇLARI SİYASİ’
Söz konusu ekleme hakkında Cumhuriyet’e konuşan Dil Derneği Genel Başkanı Özel, “TDK, 40 yıldır yanlışlarına yanlış eklemekle Türkçenin canına okudu” dedi.
Yapılan düzenlemenin bilime uygun olmadığını dile getiren Özel, “Türkçe bu iktidarı rahatsız ediyor. ‘Türk’ demeye de korkuyorlar. Buradaki amaç siyasi. Bilime ve akla uygun değil” ifadelerini kullandı. Özel, Dil Devrimi’nin önemine değinerek “Bugünkü TDK, Dil Devrimi’ni savunamaz. Unutulmamalıdır ki Dil Devrimi ile kazanılmış sözcükler olmadan kimse konuşamaz” dedi.
(Hüsnü Bozkurt)
ADD Genel Başkanı Bozkurt ise anayasadaki ve Atatürk’ün millet tanımını anımsatarak “Bizler Atatürk’ün millet tanımına ve anayasamıza bağlıyız. Akla, bilime, Anayasa’mıza ve üniter devlet tanımına uymayan kavramların kullanılmasına karşıyız” diye konuştu.
‘YUNANİSTANLI’ YOK
TDK Türkçe Sözlük’de “Türk” sözcüğü ile “Türkiyeli” kelimesi ayrı ayrı tanımlanıyor. Ancak “Fransalı” kelimesinde “Fransız” sözcüğüne yönlendirirken, “Yunanistanlı” yazınca “Yunan”, “İspanyalı” sözcüğünde “İspanyol”, “Macaristanlı” da “Macar” ve “Makedonyalı” da ise “Makedon” kelimesine yönlendiriyor. Bunun yanı sıra sözlükte “İskoçyalı” ve “Hırvatistanlı” sözcükleri tanımlanmazken “İskoç” ve “Hırvat” kelimeleri tanımlı.
DEĞİŞEN SÖZCÜKLER LİSTESİ
Türk Dil Kurumu (TDK) güncel Türkçe sözlüğün 12. baskısı ile birlikte pek çok sözcüğün yazımında değişikliğe gitti. TDK güncel Türkçe sözlük ile değişen kelimeler listesi şu şekilde:
